
دودمان گلبولهای قرمز
دودمان گلبولهای قرمز: پنج مرحله در ایجاد دودمان اریتروئید تشخیص داده میشود که شامل پرونورموبلاست (جوانترین و نارسترین سلول در رده اریتروئید که دارای هسته درشت، مرکزی یا کمی متمایل به کنار، گرد و یا کمی بیضوی است)، نورموبلاست بازوفیل، نورموبلاست پلیکروماتوفیل (سیتوپلاسم پلی کروماتوفیل آبی نارنجی رنگ و در منطقه نزدیک هسته مناطق زرد کمرنگ ظاهر میگردد که دلالت بر کسب هموگلوبین دارد. با تکامل سلولی، نورموبلاست پلی کروماتوفیل مقدار بیشتری هموگلوبین کسب نموده و بعد از یک میتوز به پلی کروماتوفیل II یا اورتوکرومیک و اسیدوفیل تبدیل میشود)، نورموبلاست ارتوکرومیک و رتیکولوسیت میباشد. هسته نورموبلاست در آخرین مرحله از سیتوپلاسم خارج می گردد (expulsion یا extrusion) اما گاهی هسته به صورت آتیپیک یا ناکامل ناپدید میگردد. چنانچه در آنمی پرنیسیوز، لوسمی میلوسیتیک و آنمیهای شدید غشاء نازکی از هسته در سیتوپلاسم باقی مانده که همان Cabot ring را تشکیل میدهد و زمانی هسته شکسته شده و به صورت قسمت های پیکنوتیک کروی در سیتوپلاسم باقی میماند که به نام اجسام ژولی نامیده میشود. پس از خارج شدن هسته از نورمو بلاست اسیدوفیل فقط رشتههای رتیکولوم که با رنگ آمیزی حیاتی قابل رویت هستند دیده میشوند (رتیکولوسیت). سیتوپلاسم این سلولها در رنگ آمیزی معمولی پلیکروماتوفیل بوده و کمی بزرگتر از گلبول قرمز رسیده میباشد. در رنگ آمیزی حیاتی ریبونوکلئوپروتئین به صورت رشته یا دانههای تجمع یافته دیده میشود.
پرونورموبلاست (14-19) میکرون
پرونورموبلاست (۱۴-۱۹) میکرون: کروماتین هسته رتیکولر و ظریف و دارای ۱ تا ۲ نوکلئول آبی کم رنگ میباشد. پاراکروماتین نامشخص و کمیاب است. سیتوپلاسم آبی پر رنگ که به صورت حلقه باریکی در اطراف هسته سلول مشاهده میشود. نسبت هسته به سیتوپلاسم معمولاً بیش از میلوبلاست است.
نورموبلاست بازوفیل (10-15) میکرون
نورموبلاست بازوفیل (۱۰-۱۵) میکرون: هسته معمولاً گرد یا کمی بیضی و کـوچکتـر از پرونورموبلاست است. کروماتین متراکم و در رنگ آمیزی تیره و تودهای شکل و رشتههای آن ضخیم تر است. معمولاً نوکلئول دیده نمیشود. سیتوپلاسم آبی رنگ و هالهی عریضتری را تشکیل میدهد.
نورموبلاست پلی کروماتوفیل (۸-۱۲) میکرون
نورموبلاست پلی کروماتوفیل (۸-۱۲) میکرون: هسته کوچکتر از نوع بازوفیل و تمایل به کناری شدن دارد. هسته دارای غشاء ضخیم و رشتههای کروماتین متراکم است و بهصورت توده متراکم و به شکل شعاع چرخ در برخی مناطق دیده میشود.
نورموبلاست ارتوکرومیک یا اسیدوفیل (7-10) میکرون
نورموبلاست ارتوکرومیک یا اسیدوفیل (۷-۱۰) میکرون: این سلول فقط کمی از گلبول قرمز بزرگتر است و در حقیقت گلبول قرمز هسته دار نامیده میشود. نسبت هسته به سیتوپلاسم کاهش یافته و کروماتین هسته بسیار متراکم و به صورت توده دیده میشود. سیتوپلاسم سلول صاف و به رنگ قرمز نارنجی و کاملاً شبیه رنگ گلبول قرمز رسیده است.
گلبول قرمز هسته دار
گلبول قرمز هسته دار: اریتروسیتی که هنوز هستهاش باقی مانده است. در آنمیهای همولیتیک، لوسمیها، سندروم میلوپرولیفراتیو، پلی سیتمی ورا، آنمی میلوفتیزیک، نئوپلازی، انفیلتراسیون فیبروتیک مغز استخوان، میلوم مولتیپل، هماتوپوئز خارج مغز استخوان، آنمیهای مگالو بلاستیک و هر آنمی شدید دیده میشود.
گلبول قرمز نرمال
گلبول قرمز نرمال: در گسترش خونی خوب اکثر سلولها گرد با حاشیه صاف و قطری در حدود شش تا هشت (به طور متوسط حدود هفت) میکرون دارند. در حالت طبیعی گلبولهای قرمز از نظر شکل و اندازه تفاوت کمی با یکدیگر دارند.